ماه رمضان 96

در طول ماه مبارك رمضان رژيم غذايي شما نبايد با حالت عادي تفاوت زيادي داشته باشد و بايد به گونه‌اي باشد كه وزن شما كاهش يا افزايش زيادي نداشته باشد. البته براي افرادي كه اضافه وزن دارند ماه مبارك رمضان فرصت مناسبي جهت كاهش وزن مختصر و همچنين كسب آمادگي براي شروع برنامه كاهش وزن بعد از ماه مبارك است.

بهترين غذاها براي سحر و افطار

سحري مثل ناهار

وعده سحري بهتر است مثل وعده ناهار باشد و غذاي اصلي در ‌اين وعده صرف شود: انواع چلوخورش‌ها (البته كم چرب و سرخ نشده)، پلوهاي مخلوط با حبوبات و سبزيجات (عدس پلو، لوبيا پلو و سبزي پلو) به همراه مرغ، ماهي يا گوشت به همراه سبزي خوردن يا سالاد و ماست براي ‌اين وعده مناسب است. مصرف سالاد و يك واحد ميوه تابستاني به كنترل تشنگي تا اواسط روز كمك مي‌كند. از نوشيدن چاي بلافاصله بعد از اتمام سحري اجتناب كنيد، زيرا باعث افزايش دفع ادرار و از دست رفتن نمك‌هاي معدني مورد نياز بدن در طول روز مي‌شود. توصيه مي‌شود از مصرف قند و شكر مخصوصا در وعده سحر پرهيز كنيد، زيرا باعث احساس گرسنگي زود هنگام مي‌شود.

لازم به ذكر است كه روزه‌داري بدون صرف سحري براي تمام گروه‌هاي سني بويژه نوجوانان و جوانان مي‌تواند با عوارض زيادي همراه باشد. گرچه در طي ماه رمضان و بويژه روزهاي اول ممكن است هيچ كدام از عوارض، شكايتي را در فرد ايجاد نكنند، اما قطعا عوارض بلندمدتي خواهند داشت، بنابراين اهميت ويژه‌اي به وعده سحري بدهيد. حتي اگر سال‌ها بدون سحري روزه مي‌گرفتيد از امسال اين عادت مضر را اصلاح فرماييد.
همزمان چند نوع غذا نخوريد

وعده شام بهتر است با فاصله يك ساعت بعد از افطار باشد. سوپ سبزيجات و مرغ، آش جو، حليم بدون روغن، خوراك لوبيا با هويج، عدسي، خوراك سبزيجات، خوراك گوشت بدون چربي، ماهي كبابي با كمي نان (بهتر است از نان‌هاي سبوس‌دار مثل سنگك استفاده كنيد) به همراه ماست و خيار يا دوغ پروبيوتيك و سبزي خوردن يا سالاد از انتخاب‌هاي مناسب براي اين وعده هستند. از مصرف چاي بلافاصله بعد از شام نيز خودداري كنيد، چون جذب آهن منابع غير گوشتي را كاهش مي‌دهد.

در افطار لبنيات مثل دوغ و ماست مصرف نشود زيرا بسيار سرد است و براي

مغز مضر بوده و چه بسا احساس كسالت به انسان دست دهد

چند پيشنهاد براي وعده افطار

به هنگام افطار ابتدا روزه خود را با چاي يا شير گرم و خرما يا كشمش باز كنيد، سپس به طور متناوب در طي هفته مي‌توانيد مقداري نان و پنير و سبزي و گردو يا شامي يا انواع كوكو و يا چند قاشق فرني يا شيربرنج به آرامي ميل كنيد. پيش از احساس سيري دست از خوردن بكشيد، زيرا بعد از ۲۰ دقيقه كاملا احساس سيري ايجاد مي‌شود.
شام تا سحر

بهتر است به عنوان دسر بعد از شام از ۳ تا ۴ واحد ميوه‌هاي تابستاني استفاده كنيد. نوشيدن آب را در فاصله شام تا سحر (حداقل به ميزان ۳ ليوان) فراموش نفرماييد.
مواد غذايي مفيد براي پيشگيري از يبوست

استفاده از غذاهاي حاوي فيبر شامل انواع ميوه و سبزي، نان سبوسدار، نخود سبز، كدومسمايي، بلغور، اسفناج و ساير گياهان مثل برگ چغندر، ميوه‌هاي خشك مخصوصاً گلابي، آلو، انجير و بادام براي پيشگيري از يبوست و احساس ديرتر گرسنگي در طي روز توصيه مي‌شود.
شير و خرما

بخورنخورهاي افطار

رطب يا خرما + آب:

افطار كردن با خرما سنت است و بهتر است تا شام چيز ديگري ميل نشود. اما اگر خواستيد چيز ديگري مصرف كنيد بهتر است از شيريني جات طبيعي مصرف كنيد، مثل عسل به صورت شربت يا انگور و كشمش يا ميوه هاي شيرين ديگر.

آبي كه هنگام افطار مي نوشيد بهتر است نه زياد گرم باشد و نه زياد سرد باشد (معتدل)

سعي شود افطار و شام با هم مصرف نشود حداقل نيم ساعت بعد از افطار شام مصرف شود.

در افطار لبنيات مثل دوغ و ماست مصرف نشود زيرا بسيار سرد است و براي مغز مضر بوده و چه بسا احساس كسالت به انسان دست دهد.
بخورنخورهاي شام

حريره بادام با آرد برنج قهوه اي، كه با عسل يا شيره ي انگور يا شيره خرما شيرين شده باشد.

نان + پنير +سبزي + مغز گردو + چند عدد خرما يا مقداري انگور رسيده.

اكتفا به يك نوع غذاي ساده كه بخار پز يا آب پز شده باشد. مانند: انواع پلوها و خورش ها.

مي توان از غذاهاي گوشتي يا غذاهاي دريايي نيز در وعده شام استفاده كرد اما به مقدار كم (حداكثر ۲ بار در هفته)

مي توان از آش جو با كشك مرغوب استفاده كرد. مي توان از انواع سوپ‌ها نيز استفاده كرد. برنج به مقدار كم خوراك عدسي – گوشت و سبزي.

مصرف سبزيجات و ميوه جات هنگام سحري و شام بسيار مناسب است و

كمك به دفع سموم مي‌كند و تشنگي در طول روز را كاهش مي‌دهد

بخورنخورهاي سحر

بهتر است در سحري از غذاهاي گياهي پخته يا خام استفاده شود. مثلا: سالاد فصل + ۲ قاشق غذا خوري جوانه گندم + ليمو ترش تازه و روغن زيتون و آن را خوب بجويد. سپس مي توان مقدار كمي از غذاهاي پخته گياهي مانند پلو و خورش گياهي استفاده كرد. به جاي گوشت درسحري مي توان از قارچ استفاده كرد.

مقداري ميوه و مغز بادام خام يا مغز گردو و پسته و فندق و تعدادي انجير خشك خوب جويده شود بعد ۲ ليوان آب خنك نيز ميل شود. مي توان در سحري چند دانه خرما يا انجير يا ميوه هاي ديگر نيز تناول كرد.

غذاهاي حاوي حبوبات، خرما، پنير، نان گندم سبوس‌دار، شير، ماست محلي، ميوه و سبزيجات، نيز مي‌توان مصرف كرد.
توصيه‌هاي كلي در مورد شام و سحري

در هنگام شام و سحري فقط از يك نوع غذا استفاده شود كه شامل سه گروه غذايي باشد و در مصرف چند نوع غذا باهم خودداري شود.

سعي شود حتما سحري ميل شود، زيرا به فرموده پيامبر (ص) درآن بركت است و نياز تغذيه اي بدن را در طول روز تامين مي‌كند و از كاهش قند خون و از بي‌حوصلگي و خستگي و كاهش يادگيري جلوگيري مي‌كند.

در سحري غذاهاي كم حجم مصرف شود، سعي شود غذاهاي فيبردار مصرف شود.

مصرف سبزيجات و ميوه جات هنگام سحري و شام بسيار مناسب است و كمك به دفع سموم مي‌كند و تشنگي در طول روز را كاهش مي‌دهد.

در شام و سحر سعي شود از آرد سبوسدار استفاده شود.(ناني كه با ارد سبوسدار پخت شده باشد مانند نان سنگك)

در سحري از مصرف غذاهايي مثل: كوكو سبزي، كوكو سيب زميني، كتلت، گوشت سرخ كرده، جوجه كباب، ماهي كباب، همچنين غذاهايي كه ادويه زياد دارند خودداري شود، زيرا اين غذاها موجب تشنگي مي‌شوند.

از مصرف غذاهاي شيرين و چرب مثل زولبيا و باميه خودداري شود.

مصرف غذاهاي ساندويچي و سس مايونز نيز ضرر دارد و مناسب نيست.

جهت احساس تشنگي كمتر مي‌توان در پايان سحري ليموترش استفاده كرد.

در شام و سحري از مصرف غذاهاي سنگين و سرخ كرده پرهيز شود.

بعد از مصرف سحري بلا فاصله نخوابيد.

در هنگام سحري از نوشيدن چاي خودداري شود زيرا مدر بوده و دفع آب بدن را زياد مي‌كند و موجب تشنگي مي‌شود

ماه قرآن، ماه ميهماني خدا، ماه خوبي‌ها، ماه شب‌هاي قدر، ماه دعا و نيايش از راه رسيد و ايرانيان نيز همچون ديگر مسلمانان جهان با انجام برنامه‌هاي ويژه مذهبي به ميهماني اين ماه رفته‌اند.

ثبت آداب و رسوم ماه مبارك رمضان در فهرست ميراث معنوي كشور نشان از اهميت اين فرهنگ در ميان ايرانيان دارد ‌ كه هر كدام به نوعي و با توجه به خاستگاه اعتقادي و آييني خود اين روزها را گرامي مي‌دارند.

رمضان، ماه آشتي كنان تركمن‌ها

تركمن‌هاي ايران به لحاظ كثرت آداب و رسوم در زندگي روزمره، داراي فرهنگي بسيار غني هستند. اين مردم به‌دليل داشتن پيشينه فرهنگي بسيار قديمي، تقريبا براي هر مناسبتي، مراسم خاصي دارند كه يكي از اين مناسبت‌ها، ماه مبارك رمضان است. فرارسيدن اين ماه سبب خوشحالي هر تركمني مي‌شود.

آنها در اين ماه از مرد و زن و پير و جوان با شور و شعفي بسيار، غير از به جاي آوردن فرايض، در تمامي مراسمي كه ويژه اين ماه برگزار مي‌شود، شركت مي‌كنند.

تركمن‌ها حداقل يك هفته قبل از حلول ماه مبارك رمضان مقدمات ورود به اين ماه پرفيض و بركت را فراهم مي‌سازند. زنان بيشتر از روزهاي معمول به نظافت خانه و حياط منزل مي‌پردازند و مردان نيز خواربار و ملزومات مورد نياز اين ماه را خريداري مي‌كنند.

در بسياري از مناطق تركمن نشين، رسم است كه زنان و دختران تركمن آخرين جمعه قبل از حلول ماه رمضان، به شكل دسته جمعي، مسجد محل خود را نظافت كنند.

برخي از خانواده‌ها نيز سجاده‌هايي از جنس قاليچه و نمد را كه به آن نماز ليق مي‌گويند، به مسجد محل خود اهدا مي‌كنند.رويت هلال ماه رمضان نيز در ميان تركمن‌ها با هيجان خاصي همراه است.

آنان عقيده دارند هركس زودتر از بقيه هلال ماه را ببيند، ثواب بيشتري مي‌برد و حتي باعث افزايش بينايي مي‌شود به همين دليل پير و جوان سعي مي‌كنند براي ديدن هلال ماه كه علامت حلول ماه مبارك است، به بالاي ارتفاعات و پشت‌بام‌ها بروند تا زودتر از ديگران ماه را ببينند.

عصر شب‌هاي آخر ماه شعبان، نگاه اغلب مردم تركمن به سمت مغرب آسمان است تا شايد هلال ماه را رويت كنند و فردي كه هلال ماه را ببيند سوره شريفه بقره را قرائت و با خوشحالي و با صداي بلند به ديگران اعلام مي‌كند كه ماه را رويت كرده است.

يكي ديگر از سنت‌هاي حسنه تركمن‌ها پيش از آغاز ماه مبارك رمضان برگزاري مراسم آشتي كنان است؛ به اين ترتيب كه ريش سفيدان هر محله كه به آنها ياش اولي مي‌گويند بنا به ابتكار خود، افرادي را كه با هم كدورت دارند، بدون اطلاع از همديگر براي صرف چاي به خانه دعوت مي‌كنند و آنها را با هم آشتي مي‌دهند. در طول ماه مبارك رمضان، مساجد تركمن‌ها پر از ازدحام است و حال وهواي خاصي دارد.

آخرين جمعه ماه شعبان ‌در شيراز

شيرازي‌ها، آخرين جمعه ماه شعبان را كلوخ اندازان گويند؛ در اين روز رسم است كه مردم دسته دسته به گردشگاه‌هاي اطراف شهر مي‌روند و آن روز را با خوشي به شام مي‌رسانند چون باور دارند كه ماه مبارك رمضان، ماه عبادت است و در اين ماه فقط بايد عبادت كرد. از چند روز مانده به رمضان، بعضي از خانواده‌ها نذر دارند و افطاري مي‌دهند و بيشتر ميهماني‌ها به شكل افطاري برگزار مي‌شود.

همچنين رسم است كه پس از افطار، مردم به ديد و بازديد مي‌روند و گاهي تا وقت سحر دور هم مي‌نشينند، صحبت مي‌كنند و شب چره‌اي شامل تنقلاتي مانند رنگينك، زولبيا و باميه مي‌خورند.

خانواده‌هايي كه دختري را شوهر داده باشند، در نخستين ماه رمضان پس از عروسي، خود را موظف مي‌دانند تا افطاري كاملي به نام روز والون تهيه كنند و همراه با گل براي عروس بفرستند.

در استان فارس چند روز قبل از ماه مبارك رمضان زنان خانه‌دار به فكر تهيه خواربار، ترشيجات، ادويه جات، عرقيات و چاشني‌هاي گوناگون مي‌افتند.

پيرمردان صغادآباده فارس درباره معني «كلوخ اندازان» مي‌گويند: در قديم هنگام غروب روز كلوخ اندازان تمام مردم از كوچك تا بزرگ كلوخي در دست مي‌گرفتند و روبه قبله مي‌ايستادند و مي‌گفتند: خدايا گناهان و كارهاي بد گذشته را شكستيم و خود را براي عبادت و روزه ماه رمضان آماده كرديم؛ آنگاه كلوخ را محكم به زمين مي‌زدند تا خرد شود و عقيده داشتند با شكستن كلوخ، تمام اعمال بد آنها شكسته و نابود مي‌شود.

با ديدن هلال ماه نو و شروع مهماني خدا، حال و هواي شهر دگرگون مي‌شود و مردم بعد از ديدن هلال ٣ صلوات مي‌فرستند و مي‌گويند: الهي كه ماه شريف و مبارك و با بركتي براي همه عزيزان و غريبان نو شده باشد.

بر سفره افطاري مردم جهرم فارس مي‌توان نان روغني، نان فتيرخانگي و نان بازاري را مشاهده كرد. خرما، پنير، يكي دو نوع مربا و حلوا هم از ديگر خوراكي‌هاي هنگام افطار آنهاست.

جهرمي‌ها شب دهم ماه، عدس پلو مي‌خورند و روز هفدهم را با كله پاچه و شب نوزدهم را با نان خشك و گل‌آبشن افطار مي‌كنند. در اصطهبانات برخي شب‌ها خانواده‌ها دور هم جمع مي‌شوند، يك نفر كه در ني زني تبحر دارد، در ني مي‌دمد و فردخوش صدايي هم ابياتي از فايز مي‌خواند.

صاحبخانه هم با گرمي از مهمان‌ها پذيرايي مي‌كند كه اين مجلس تا سحر ادامه مي‌يابد و هر شب در خانه يكي از آشنايان برپا مي‌شود. سحري كه مردم شيراز تهيه مي‌كنند اغلب از انواع پلوها و خورشت‌هاست كه بعد از خوردن آن به نماز و نيايش مي‌پردازند.

براي افطار در شيراز مردم از غذاهاي خاصي كه فقط مخصوص اين ماه است، استفاده مي‌كنند كه ترحلوا و زولبيا و باميه محلي و رنگينك جز آنهاست و بعد از افطار به ديدن يكديگر مي‌روند و اين ديدوبازديد را ماه رمضاني، مي‌گويند. شيرازي‌ها شب‌هاي قدر را بسيار محترم مي‌شمارند.

استان مركزي و بيدار شدن در سحرها با طبل ‌

متداول‌ترين سنت كه در شهرها و روستاهاي استان مركزي با گذشت زمان هنوز دستخوش تغيير نشده، تهيه نان مخصوص «فتير» است.

هنوز هم بسياري از كدبانوهاي شهري و روستايي در تنورها يا فرهاي خانگي، اقدام به طبخ اين نان شيريني سنتي براي سفره افطار مي‌كنند. گوش فيل، شيريني مرسوم مردم استان در ماه رمضان است كه از هفته قبل از حلول ماه در قنادي‌ها ديده مي‌شود.

بسياري از مردم استان «آش رشته» غذاي اصلي هر روزه سفره افطارشان است و كل جوش و شله زرد نيز دسر نيروبخش در كنارش به شمار مي‌آيد.

هنوز هم مردم شهر و روستاهاي خنداب، هنگام سحر با صداي چوبي كه نوجوان قنوت گوي مسجد بر تشت مي‌كوبد و صداي مناجات پيرترين اذان گو كه فرازهايي از دعاي خواجه عبدا…انصاري را با بانگ بلند در كوي و برزن مي‌خواند با نداي «برخيزيد سحر از راه رسيد» از خواب برمي خيزند. پيرمرد در جلو و نوجوان در پشت سر از كوچه‌هاي شهر يا روستا يك به يك مي‌گذرند و تا روشن شدن چراغ خانه بر سر در هر خانه مي‌ايستند.

اما در شهر و روستاهاي خمين نيز برخي مراسم بدون تغيير مانده است و جوانان از ٣ روز مانده به اين ماه مبارك در بلندترين ارتفاع شهر يا روستاي خود در انتظار حلول ماه، شب ‌زنده داري مي‌كنند و پس از رويت ماه با نداي‌الله اكبر، خبر از حلول ماه مبارك رمضان مي‌دهند و پس از آنكه رويت ماه از سوي معتمدان و روحانيان تاييد شد، فصل عبادت آغاز مي‌شود. آنگاه مراسم سحرخواني بر پشت‌بام‌ها با كوبيدن بر پشت تشتي وارونه و مناجات شروع مي‌شود.

براساس رسم، بسياري از روستاهاي شهرستان خمين هر شب نوجواني بر بام محله خود بر تشت مي‌كوبد و هر چه زمان به پايان سحر و طلوع خورشيد نزديك مي‌شود زمان كوبش چوب بر تشت نزديك‌تر مي‌شود تا روزه‌داران بدانند بايد از خوردن امساك كنند و براي ايستادن به نماز آماده شوند و همان نوجوان سپس بر بام خانه اذان مي‌دهد.

‌ كليدزني كرماني‌ها در شب‌هاي قدر

مردم كرمان نيز در ماه مبارك رمضان آداب و رسوم ويژه‌اي را دنبال مي‌كنند و در تزكيه نفس و انجام عبادات و فرايض مقدس اين ماه مقيد هستند.

مردم كرمان سعي مي‌كنند هرگونه جشن و مراسمي را كه تدارك ديده‌اند قبل از حلول ماه مبارك رمضان در ماه شعبان برگزار كنند.

در قديم، اوايل ماه مبارك رمضان در بين خانم‌ها به‌ويژه زنان سالخورده رسم بود به خاطر خواصي كه در قهوه وجود دارد، پس از حل كردن آن در آب، آن را به پيشاني خود مي‌ماليدند.

در كرمان بزرگ‌ترها با دادن سرروزه‌اي به دختران و پسران كه نوعي هديه و كادوي مناسب بود، بچه‌هايي را كه به سن تكليف مي‌رسيدند، به انجام فريضه روزه داري ترغيب مي‌كردند. يكي ديگر از رسوم ماه رمضان در برخي مناطق استان كرمان خواندن ا…رمضوني پسران و كليدزني دختران در شب‌هاي قدر است.

دوخت كيسه بركت در همدان

قدمت سنت‌هاي ويژه ماه‌مبارك رمضان در همدان به تاريخ اسلام برمي گردد و با وجود گذشت ساليان متمادي، بسياري از اين سنت‌ها همچنان پابرجاست.

يكي از سنت‌هاي قديمي اين ماه در همدان، مراسم كيسه بركت در روز ٢٧رمضان است؛ در اين روز، زنان روزه دار هنگام رفتن به مسجد و اقامه نمازظهر به همراه خود پارچه و نخ و سوزن مي‌برند و در بين دو نماز ظهر و عصر با استفاده از اين وسيله‌ها به كار دوختن يك يا چند كيسه بركت مشغول مي‌شوند.

به اعتقادمردم همدان هر فردي كه داخل اين كيسه پول بريزد، خداوند به وي مال و دارايي زياد مي‌بخشد. از ديگر آداب مخصوص اين ماه در همدان، آيين توزيع آجيل مشكل گشا به هنگام افطار به قصد نيت و طلب حاجت است. يكي ديگر از رسوم مردم همدان در ماه مبارك رمضان جمع‌آوري خرده‌هاي نان سفره افطاري است.

جشن ختم قرآن در خاش

در ماه رمضان مسجدهاي شهرستان خاش استان سيستان و بلوچستان حال و هواي ديگري دارد و بر تعداد شركت‌كنندگان در آيين‌هاي مذهبي افزوده مي‌شود.

مردم شهرستان خاش از ديرباز رمضان را ماه دوستي، وحدت، محبت و احترام به بزرگان مي‌دانند و آن‌را عزيز و گرامي مي‌دارند.خواندن ۲۰ ركعت نماز تراويح در طول ماه مبارك رمضان يكي از سنت‌هايي است كه مردم مسلمان اهل سنت خاش آن‌را به‌شكل گسترده‌اي در مسجدها انجام مي‌دهند و جشن ختم قرآن كريم مي‌گيرند.

روزه‌داران هر شب در ۵۰۰ مسجد خاش پس از افطار، نماز ۲۰ ركعتي تراويح را اقامه مي‌كنند و تا پاسي از شب به خواندن قرآن مشغول مي‌شوند.

همچنين در ماه‌هاي شعبان و رمضان در حوزه‌هاي علميه و مسجدهاي اين شهرستان قرآن كريم تفسير مي‌شود.قرآن‌خواني و دادن صدقه فطر، صله ارحام و اطعام خويشان و نزديكان از ديگر اعمالي هستند كه مردم در ماه مبارك رمضان به آنها پايبندند.مردم روزه را با خرما و يا آب باز مي‌كنند و سفره‌هاي آنها در وقت افطار با حلواي خرما، نان، شربت و آب تزيين مي‌شود.

نذر براي آزادي زندانيان در مازندارن

بسياري ازمردم مازندران براي برآورده شدن آرزوها و ارتباط معنوي با خدا۳ روز مانده به ماه مبارك رمضان را روزه مي‌گيرند. در مازندران افرادي كه حاجتي داشته باشند براي برآورده شدن آن نذر ختم انعام مي‌كنند و براي اين كار از كساني كه در قرائت قرآن تبحر دارند دعوت مي‌كنند و به هنگام خواندن قرآن مقداري نمك، چند قرص نان و چند ظرف آب در سيني بزرگي مي‌گذارند و در مجلس قرار مي‌دهند.

پس از خواندن سوره انعام، افراد روزه خود را با غذاهايي كه در سيني قرار دارد باز مي‌كنند و نان‌هاي باقي‌مانده را به‌عنوان تبرك در سفره نان قرار مي‌دهند تا بركت پيدا كند و در ادامه صاحب مجلس سفره افطار را پهن مي‌كند.

قديم در مازندران رسم بود افرادي كه فرزند پسر مي‌خواستند نذر مي‌كردند كه در طول ماه مبارك رمضان مردم را براي خوردن سحري بيدار كنند، به اين صورت كه يك پيت حلبي خالي به گردن خود مي‌آويختند و با چوب به آن ضربه مي‌زدند تا مردم براي سحري بيدار شوند كه البته اين رسم‌ها هم‌اكنون از بين رفته است.

نذر حلوا از ديگر نذورات مردم اين منطقه است كه در شب ۱۵ ماه مبارك رمضان همزمان با ميلاد امام حسن مجتبي(ع) زنان به‌عنوان نذر ، قند، چاي، خرما و زغال به مسجد مي‌برند كه اين كار تا پايان ماه مبارك رمضان ادامه دارد.

همچنين در كنار اين مواد حلوا، آش، زولبيا و باميه سنتي، فرني، آبگوشت و باقلاي پخته با پلو به ميان روزه‌داران مي‌برند. در ساري در زمان افطاري هر كسي كه نذر داشت مجمعه‌اي از تمام نذورات خود را به‌عنوان افطاري درست مي‌كرد و به زندان شهر مي‌برد.

كساني كه در مازندران براي نخستين بار به سن تكليف مي‌رسند و روزه مي‌گيرند تا زماني كه از جانب بزرگ‌ترها به‌عنوان روزه‌سري هديه‌اي نگيرند، افطار نمي‌كنند.

معمولاً اين هدايا شامل چادر نماز و طلاجات براي دختران، پول و انواع نقره‌جات قديمي براي پسران است. مازندراني‌ها بر اين اعتقادند كه سحر را نمي‌خوابند زيرا نماز نافله شب مي‌خوانند و به‌ويژه مناجات حضرت امير در مسجد امير را به نام مولا يا مولا زمزمه مي‌كنند.

هر ساله پس از ماه مبارك رمضان اكثراً يا افزايش وزن پيدا مي كنيم يا ضعيف شده و دچار بيماري هاي گوارشي مي شويم. اين عوارض از آنجا ناشي مي شود كه ياد نگرفته ايم اصولي روزه بگيريم .

پرخوري و بدخوري دليل عمده اين عوارض است.

تغذيه صحيح در ماه رمضان بسيار اهميت دارد و بايد مواد غذايي نظير گوشت، مرغ، ماهي، لبنيات و سبزي ها، قسمت اعظم رژيم غذايي شخص را در برگيرد.

مصرف تمام مواد غذايي بايد روي اصول و برنامه باشد.مثلا اگر مي گوييم لبنيات خوب است، بايد در نظر داشته باشيم كه مصرف بالاي لبنيات بدون مصرف آب به ميزان كافي، ايجاد سنگ هاي مجاري ادراري را بسيار افزايش مي دهد.

مصرف مواد پروتئيني (گوشت، مرغ، لبنيات و ماهي) به تنهايي كافي نيست، بلكه در كنار آنها بايد از سبزيجات، سالاد، آب و حبوبات استفاده نمود تا از يبوست جلوگيري شود و بايد در نظر داشت كه مصرف زياد غذاهاي پروتئيني باعث تشنگي مي شود.

در خصوص كودكان و نوجواناني كه براي اولين بار روزه مي گيرند، بايد تمام مواد مغذي در رژيم غذايي آنها گنجانده شود. اين نوجوانان بايد در وعده سحر به مقدار كافي غذا بخورند و آب ميوه هايي مثل هويج و گوجه فرنگي را بسيار مصرف نمايند.
چگونگي روزه گرفتن در ماه رمضان

روزه گرفتن در ماه مبارك رمضان منافع معنوي ، فيزيكي ، روحي و اجتماعي به همراه دارد ، ضمن اينكه بايد رعايت نكات پزشكي و نحوه تغذيه نيز مورد توجه قرار گيرد. بنابراين نياز به مصرف غذاي زياد هنگام افطار و سحر نيست ، بلكه آنچه مهم است نحوه رژيم غذايي در اين ماه است.

بدن مكانيسم هاي تنظيم كننده اي دارد كه در طي روزه داري فعال مي شوند و سوخته شدن مؤثر چربي بدن در اين ماه رخ مي دهد. يك رژيم غذايي متعادل براي حفظ سلامت و فعاليت فرد در طي ماه رمضان كافي است. اختلالات بوجود آمده در اين ماه ناشي از مصرف زياده از حد غذا ، مصرف نامتعادل غذا و خواب كم است .

سحر:

سحري را سبك مصرف كنيد.

افطار:

نياز فوري بدن در هنگام افطار به دست آوردن يك منبع انرژي به شكل گلوكز(قند خون) براي هر سلول زنده به خصوص سلول هاي مغز و اعصاب است. خرما و آب ميوه منابع خوب قند هستند، لذا هنگام افطار مصرف خرما، آب ميوه ، سوپ سبزيجات با رشته به منظور حفظ تعادل قند، آب و مايعات بدن توصيه مي شود.

شام :

– گروه گوشت: مرغ ، گاو، گوساله، ماهي و …

– گروه نان وغلات: اين گروه منبع خوبي از كربوهيدرات هاي مركب هستند و تأمين كننده انرژي ، پروتئين، مواد معدني و فيبرهاي غذايي مي باشند.

– گروه لبنيات ( شير ، ماست ، پنير و…) شير و محصلات لبني منابع خوب پروتئين و كلسيم هستند كه براي حفظ بافت بدن و عملكرد هاي متعدد فيزيولوژيك ضروري مي باشد.

– گروه سبزيجات : سبزيجات منبع خوب فيبرهاي غذايي ، ويتامين A و ساير مواد شيميايي گياهي كه آنتي اكسيدان هستند، مي باشد. اين مواد در جلوگيري از سرطان، بيماري هاي قلبي-عروقي و بسياري از بيماري هاي ديگر مفيد است.

– گروه ميوه ها : ميوه را به عنوان آخرين قسمت شام يا فاصله كمي بعد ازشام مصرف كنيد تا باعث سهولت هضم غذا شده و از بروز بسياري از مسائل جلوگيري كند. ميوه هاي ترش ، ويتامين C بدن را فراهم مي كنند ميوه ها منبع خوبي از فيبرهاي غذايي هستند . ميوه ها و مخلوطي از مغزها را مي توان بعد از شام يا قبل از خواب مصرف كرد.
كاهش وزن و افزايش چربي خون به علت بدخوري و پُرخوري در ماه رمضان

بسياري از افراد طي اين ماه به لحاظ تغذيه دچار بد خوري و يا پُرخوري شده و در تغذيه افراط مي كنند به گونه اي كه ممكن است، حتي وزن فردي كاهش يافته، اما ميزان چربي خونش افزايش يابد، بنابراين علت اصلي اين مشكلات افراط در مصرف شيريني جات است چون شيريني جات، مواد قندي و چربي ها، به راحتي سلامت مصرف كنندگان را با خطر مواجه مي كند. بنابراين بايد از مصرف زياد غذاهاي چرب و سرخ كرده به شدت خودداري كرد، چون برخلاف آنچه كه مردم گمان مي كنند كه طي ماه رمضان به واسطه روزه گرفتن وزن افراد كم مي گردد و همچنين افرادي كه دچار چربي خون بالا هستند ،چربي خون آنها كاهش مي يابد، در بسياري از موارد مشاهده شده كه پس از ماه رمضان نه تنها باعث كاهش وزن نشده، بلكه موجب افزايش وزن و چربي هم مي شود.
مصرف زياد مواد غذايي چرب هنگام افطار باعث بي اشتهايي در هنگام سحر مي شود، چون هضم چربي ها در بدن نيازمند مدت زمان طولاني تراست، استفاده از خوراكي ها و مواد غذايي تا دير وقت و به تأخير انداختن زمان خواب، موجب بي اشتهايي و بي حوصلگي هنگام سحر مي شود، بنابراين اگر وعده افطار به صورت مناسب مصرف شود مشكلي براي وعده سحر ايجاد نخواهد شد.

اگر روزه به شيوه مناسب انجام نشود يعني رژيم غذايي به گونه اي باشد كه كالري بيش از حد ممكن وارد بدن شود، به طور حتم به بدن آسيب مي رسد. بنابراين اگر روزه داري به شيوه صحيح انجام شده باشد، مي تواند با كاهش كالري در بدن، نوع خوب كلسترول يا HDL را در بدن افزايش داده و موجب كاهش كلسترول بد يا LDL شود. در غير اين صورت كلسترول بد خون افزايش مي يابد.

روزه ، درمان بيماري هاي روح و جسم

روزه‌ از برنامه‌ هاي‌ مترقي‌ و متعالي‌ دين‌ مبين‌ اسلام‌ و ضامن‌ سعادت‌ دنيا و آخرت، بهداشت‌ جسم، و تزكيهِ نفس‌ و اخلاق‌ است.

روزه‌ در لغت‌ به‌ معناي‌ امساك‌ و ترك‌ مطلق‌ چيزها اعم‌ از خوردني‌ و آشاميدني‌ يا هر عمل‌ ناپسند است. اين‌ فريضه‌ از نظر جسمي، روحي، معنوي، اخلاقي، اجتماعي، اقتصادي، رواني، بهداشتي‌ و… فضايل‌ فراوان‌ دارد.

اثر روزه‌ در ازدياد حافظه‌ يك‌ تأثير فيزيولوژيك‌ است‌ كه‌ در نتيجهِ رسيدن‌ غذاي‌ پاك‌ به‌ سلول‌هاي‌ مغز بعد از چند ساعت‌ بي‌ غذايي‌ رخ‌ مي ‌دهد.
روزه‌ و بهداشت‌ فردي‌

روزه‌ از نظر بهداشت‌ جسم‌ و سلامت‌ بدن‌ داراي‌ فوايد فراواني‌ است. اين‌ عمل‌ در سلامت‌ معده‌ و پاكسازي‌ آن‌ از انواع‌ غذاها كه‌ موجب‌ بيماري‌ هستند اثرات‌ فوق‌العاده‌ دارد.

پيامبر اسلام (ص) فرمود: معده‌ مركز و خانه‌ هر دردي‌ است‌ و پرهيز از غذاهاي‌ نامناسب‌ و زيادخوري، اساس‌ و رأس‌ هر داروي‌ شفابخش‌ است. همچنين‌ ايشان‌ فرموده‌اند:روزه‌ بگيريد تا سالم‌ بمانيد.

براي‌ بهداشت‌ و تندرستي، بايد غذا كمتر مصرف‌ شود و هنوز اشتها تمام‌ نشده، دست‌ از غذاخوردن‌ كشيد. به‌ تجربه‌ ثابت‌ شده‌ است، افرادي‌ كه‌ كم‌ مي‌ خورند از كساني‌ كه‌ هميشه‌ سير مي‌ خورند سالم‌ ترند.

يكي‌ از دانشمندان‌ روم‌ مي ‌گويد: اولين‌ بيماري‌ مربوط‌ به‌ پرخوري‌ بود و نخستين‌ درمان‌ نيز روزه‌ گرفتن‌ است. يك‌ پزشك‌ مصري‌ نيز در ۳۶۰۰ سال‌ قبل‌ به‌ طنز گفته‌ است: انسان‌ پرخور با يك‌ چهارم‌ غذايي‌ كه‌ مي‌خورد زنده‌ مي ‌ماند و با سه‌ چهارم‌ ديگر آن‌ پزشكان‌ امرار معاش‌ مي ‌كنند! به‌ بياني‌ اغلب‌ اين‌ پرخورها هستند كه‌ با بيماري‌هاي‌ خود كيسه‌ اطبا را پر مي‌ كنند.

دكتر كارل‌ امريكايي‌ مي‌ نويسد: هر شخص‌ بيمار بايد هر سال‌ مدتي‌ از خوردن‌ غذا بپرهيزد، زيرا مادامي‌ كه‌ غذا به‌ بدن‌ مي‌ رسد ميكروب‌ها در حال‌ رشد هستند، ولي‌ هنگامي‌ كه‌ از غذا پرهيز مي‌شود، ميكروب‌ها رو به‌ ضعف‌ مي‌ روند. روزه ‌اي‌ كه‌ اسلام‌ واجب‌ كرده‌ بزرگترين‌ ضامن‌ سلامتي‌ بدن‌ است.

روزه‌ درماني‌ در مورد اكثر بيماري‌هاي‌ حاد و مزمن‌ تجويز مي شود؛ از جمله : فشارخون‌ زياد ، تصلب‌ شرايين‌، گرفتگي‌ مجاري‌ خون‌ و لنف‌، آسم‌ ، آنژين‌ قلبي‌، سرطان‌ خون‌، بيماري‌هاي‌ عصبي‌، چاقي‌، نقرس‌، ورم‌ مفاصل‌، انواع‌ روماتيسم‌، بيماري‌ هاي كبدي‌، ورم‌ كيسه‌ صفرا، بيماري‌هاي‌ معده‌ و روده‌، يبوست‌ مزمن‌، ورم‌ لوزهِ مزمن، زكام‌هاي‌ حلق‌ و بيني‌، ناراحتي‌هاي‌ كليه‌ و مثانه‌، بيماري‌هاي‌ زنان‌، بيماري‌هاي‌ مزمن‌ پوستي‌، اختلالات‌ عصبي‌ ( افسردگي ، ميگرن ، وسواس ).
روزه‌ و نظرات‌ برخي‌ دانشمندان‌

– دكتر ژان‌ فروموزان: ذخاير گليكوژن‌ كبدي‌ و پروتئين‌ خون‌ و ذخيره‌ چربي‌ كه‌ در مرد ۳۰ درصد و در زن‌ ۲۰ درصد است‌ براي‌ يك‌ ماه‌ بدن‌ كافي‌ است؛ بنابراين‌ طبق‌ نتايج‌ موجود پزشكي‌ در يك‌ ماه‌ روزه‌ ، از نظر بهداشتي‌ خللي‌ در بدن‌ انسان‌ به‌ وجود نمي ‌آيد.

وي‌ همچنين‌ روش‌ معالجه‌ با روزه‌ را «شست‌ و شوي‌ احشاء» تعبير مي ‌كند و مي‌ گويد: در آغاز روزه‌داري‌ زبان‌ باردار است، عرق‌ بدن‌ زياد است، دهان‌ بو مي ‌گيرد، گاه‌ آب‌ از بيني‌ راه‌ مي‌ افتد و همه‌ اين‌ها علامت‌ شست ‌و شوي‌ كامل‌ بدن‌ است. بعد از سه‌ الي چهار روز بو برطرف‌ مي‌ شود، اسيداوريك‌ ادرار كاسته‌ مي ‌شود و شخص‌ احساس‌ سبكي‌ و نشاط‌ فوق‌العاده‌ مي‌ كند. در اين‌ حال‌ اعضا هم‌ استراحتي‌ دارند.

– شهيد دكتر سيد رضا پاك ‌نژاد: طي‌ يك‌ ماه‌ روزه‌داري‌ آدمي‌ داراي‌ جسمي‌ تازه‌ و آزاد شده‌ از قيد و بند سموم‌ خواهد شد.

روزه‌ از نظر بهداشت‌ جسم‌ در تمام‌ سنين‌ با توجه‌ به‌ حالات‌ مختلف‌ و با رعايت‌ بعضي‌ بيماري‌ها و ناتواني‌ها بسيار مفيد و نافع‌ است؛ حتي‌ كودكان‌ از اين‌ منافع‌ بي ‌بهره‌ نيستند؛ و با شرايط‌ ويژهِ خود مي‌ توانند روزه‌ بگيرند.

– دكتر كارل‌ (امريكايي): بر لزوم‌ روزه ‌داري‌ در تمام‌ اديان‌ تأكيد شده‌ است. در روزه‌ ابتدا گرسنگي‌ و گاهي‌ نوعي‌ تحريك‌ عصبي‌ و بعد ضعف‌ احساس‌ مي‌ شود. در عين‌ حال‌ تغييرات‌ مهمي‌ صورت‌ مي ‌گيرد و بالاخره‌ تمام‌ اعضا مواد خاص‌ خود را براي‌ نگهداري‌ و تعادل‌ محيط‌ داخلي‌ و قلب‌ قرباني‌ مي‌ كنند. به‌ اين‌ ترتيب‌ روزه‌ تمام‌ بافت‌هاي‌ بدني‌ را مي ‌شويد و آنها را تازه‌ مي ‌كند.

– دكتر گوئل‌ پا (فرانسوي): چهار پنجم‌ بيماري‌ها از تخمير غذا در روده‌هاست‌ و همه‌ با روزه‌ اصلاح‌ مي‌ شوند.

– دكتر تومانيانس: فايده‌ كم‌ خوردن‌ و پرهيز كردن‌ از غذاها در يك‌ مدت‌ كوتاه‌ آن‌ است‌ كه‌ چون‌ معده‌ در مدت‌ يازده‌ ماه‌ مرتب‌ پر از غذا بوده، طي‌ يك‌ ماه‌ روزه‌ داري‌ مواد زايد آن‌ دفع‌ مي ‌شود. همين‌ طور كبد كه‌ براي‌ هضم‌ غذا مجبور است‌ دائماً صفراي‌ خود را مصرف‌ كند، در اين‌ مدت‌ سي‌ روز، ترشحات‌ صفراوي‌ را صرف‌ حل‌ كردن‌ باقي مانده‌ غذاي‌ جمع ‌آوري‌ شده‌ خواهد كرد. به‌علاوه، دستگاه‌ هاضمه‌ در نتيجه‌ كم‌ خوردن‌ غذا، اندكي‌ فراغت‌ حاصل‌ مي ‌كند و رفع‌ خستگي‌ مي ‌نمايد.

– فيثاغورث‌ طبيب‌ و دانشمند بزرگ‌ يوناني، هنگام‌ مرگ، شاگردانش‌ را به‌ روزه‌ گرفتن‌ توصيه‌ كرد.

– در زمان‌ بقراط‌ ، اطبا بيماران‌ خود را كه‌ به‌ بيماري‌ سخت‌ دچار بودند از غذا خوردن‌ منع‌ مي‌ كردند.

– آلكسي‌ سوفورين‌ (طبيب‌ روسي) كتابي‌ به‌ نام‌ امساك‌ در غذا به‌ رشته‌ تحرير درآورده‌ كه‌ در آن‌ مدت‌ روزهِ طبي چهل‌ روز تمام‌ است؛ روزه‌اي‌ كه‌ نه‌ سحري‌ دارد و نه‌ افطاري. تنها چيزي‌ كه‌ روزه‌دار مجاز است‌ بخورد فقط‌ آب، آب‌ ميوه‌ و چاي‌ است. او معتقد است‌ حتي‌ مسلولين‌ كه‌ نياز به‌ تقويت‌ بيشتري‌ دارند اگر اين‌ رژيم‌ عجيب‌ را بگيرند به‌ سرعت‌ غيرقابل‌ تصوري‌ بهبود خواهند يافت!

وي‌ همچنين‌ مي‌ گويد: انواع‌ بيماري‌ها از غذاهاي‌ زايد كه‌ از معده‌ مي‌ گذرند و در بدن‌ تحليل‌ نمي ‌شوند سرچشمه‌ مي‌ گيرند. اين‌ مواد غذايي‌ اضافي‌ عفونت‌هايي‌ توليد مي‌ كنند كه‌ بهترين‌ شرايط‌ را براي‌ رشد و نمو ميكرب‌ها و باكتري‌ها فراهم‌ مي‌ سازند و درمان‌ همه‌ آنها از طريق‌ گرسنگي‌ و امساك‌ از غذا صورت‌ مي ‌گيرد.

رياضت‌ نفس‌

مرتاضان‌ و كساني‌ كه‌ در پي‌ ترقي‌ و تعالي‌ روحي‌ هستند از تغذيه‌ خويش‌ از نظر كيفيت‌ و كميت‌ مي‌ كاهند، تا آنجا كه‌ براي‌ مثال‌ در طول‌ روز و شب‌ به‌ يك‌ عدد بادام‌ اكتفا مي‌ كنند، يا فقط‌ غذاي‌ نباتي‌ مصرف‌ مي ‌كنند و از خوردن‌ گوشت‌ حيواني‌ مي ‌پرهيزند، تا بتوانند به‌ هدف‌ عالي‌ خود كه‌ همانا ترقي‌ روح‌ و پرورش‌ آن‌ است‌ برسند.
روزه‌ و تقويت‌ حافظه‌

روان شناسان‌ عصر حاضر دستوراتي‌ براي‌ تقويت‌ حافظه‌ مي‌ دهند؛ اما كساني‌ كه‌ روزه‌ مي‌ گيرند نيازي‌ به‌ تمرينات‌ تقويت‌ حافظه‌ ندارند؛ زيرا يكي‌ از فوايد روزه‌ ، تقويت‌ حافظه‌ است.

از قول‌ حضرت‌ اميرالمؤمنين (ع) آمده‌ است‌ سه‌ چيز حافظه‌ را تقويت‌ مي ‌كند:

۱٫ مسواك‌كردن‌ دندان‌ها

۲٫ روزه‌ داشتن‌

۳٫ خواندن‌ قرآن.

اثر روزه‌ در ازدياد حافظه‌ يك‌ تأثير فيزيولوژيك‌ است‌ كه‌ در نتيجهِ رسيدن‌ غذاي‌ پاك‌ به‌ سلول‌هاي‌ مغز بعد از چند ساعت‌ بي‌ غذايي‌ رخ‌ مي ‌دهد.
مبارزه‌ با چاقي‌ در اسلام‌

در اسلام‌ يك‌ روش‌ براي‌ پيشگيري‌ از ازدياد چربي‌ در بدن‌ ، مبارزهِ روزانه‌ است؛ به‌ اين‌ ترتيب‌ كه‌ وعده‌هاي‌ غذايي‌ بايد مورد توجه‌ قرار گيرد؛ مستحب‌ است‌ نيم ‌سير از سر سفره‌ برخاستن.

دنياي‌ غرب‌ نيز پس‌ از طي‌ مراحل‌ علمي‌ و تجربي‌ و بررسي‌ بيماري‌ هاي‌ تصلب‌ شرايين، ازدياد كلسترول‌ خون‌ و چاقي‌ به‌ اين‌ نتيجه‌ رسيد كه‌ نبايد رژيم‌ گرفت‌ بلكه‌ بايد همه‌ چيز را خورد ولي‌ به‌ مقدار كم .

روش‌ ديگر در اسلام‌ براي‌ مقابله‌ با چاقي‌ ،مبارزهِ سالانه‌ است؛ كه‌ تحت‌ عنوان‌ روزه‌ ماه‌ رمضان‌ بر مسلمانان‌ واجب‌ شمرده‌ مي‌شود. به‌ اين‌ ترتيب، كساني‌ كه‌ طي‌ سال‌ به‌ هر علت‌ – اعم‌ از طمع، غفلت، پرخوري‌ يا شكم ‌پرستي‌ – ذخاير بدن‌ خود را افزايش‌ مي‌ دهند، فرصت‌ بيابند در مدت‌ يك‌ ماه‌ روزه ‌داري‌ به ‌تدريج‌ و بدون‌ هيچ‌ گونه‌ عارضه‌ جانبي‌ بار بدن‌ را سبك‌ كنند و چربي ‌هاي‌ ذخيره‌ را بسوزانند.
يك‌ تحليل‌ طبي‌ از روزه‌

پرهيز از خوردن‌ و آشاميدن‌ در ايام‌ روزه‌ يكي‌ از راه‌هاي‌ مؤثر براي‌ تندرستي‌ است؛ زيرا وقتي‌ انسان‌ مدتي‌ از خوراك‌ عادي‌ روزانه‌ دست‌ كشيد و در تغذيه‌ خود تخفيف‌ داد، به ‌طبع‌ اشتها و ميل‌ به‌ غذا پيدا مي‌ كند. در نتيجه‌ مواد شيميايي‌ خوراك‌ كه‌ مورد احتياج‌ بدن‌ است‌ در نهايت‌ راحتي‌ جذب‌ مي‌ شود.
كودكان‌ و روزه‌

اثبات‌ شده‌ كه‌ روزه‌ از نظر بهداشت‌ جسم‌ در تمام‌ سنين‌ با توجه‌ به‌ حالات‌ مختلف‌ و با رعايت‌ بعضي‌ بيماري‌ها و ناتواني‌ها بسيار مفيد و نافع‌ است؛ حتي‌ كودكان‌ از اين‌ منافع‌ بي ‌بهره‌ نيستند؛ و با شرايط‌ ويژهِ خود مي‌ توانند روزه‌ بگيرند.

استعمال‌ بوي‌ خوش‌ در حال‌ روزه‌

از جمله‌ كارهاي‌ مستحب‌ در حال‌ روزه‌ استعمال‌ بوي‌ خوش‌ است. روايت‌ شده‌ است‌ كه‌ امام‌ حسين(ع) هرگاه‌ روزه‌ مي ‌گرفت‌ خود را معطر مي‌ كرد و مي‌ فرمود: عطر تحفهِ روزه ‌دار است.